Een oproep tot rationaliteit in het coronadebat: is groepsimmuniteit nabij?

Foto: een van de auteurs in Solna, Stockholm, Zweden in 2016

 

(Dit stuk is ook gepubliceerd op Opiniez.com)

 

Een oproep tot rationaliteit in het coronadebat:  

is groepsimmuniteit nabij?

 

Door Hans van Tellingen en Jan Gajentaan (*)

Het aantal ‘positief getesten’ aan COVID_19 neemt weer toe. Maar de aantallen ziekenhuisopnamen en IC-opnamen blijven nog fors achter. Sommigen zeggen dat het een kwestie van tijd is voordat de IC’s ook weer vol liggen. En dat de tweede golf aanstaande is. Met lockdownmaatregelen tot gevolg. Autocratische politici, zoals de heren De Jonge en Bruls, denken dat dwang en forse strafmaatregelen op hun plaats zijn. Zoals verplichte quarantaine. En de inwerkingstelling van de spoedwet.

Lockdown tot 2040?

Ook virologe Marion Koopmans, lid van het OMT, laat van zich horen. Zij wil ons bij ‘de kladden pakken’. Tja. Geef virologen de macht en we zitten -bij wijze van spreken- in 2040 nog in een vorm van lockdown. Dat is ongewenst.

Viruswaanzin

Aan de andere kant bestaat ook de actiegroep ‘viruswaanzin’. Zij zijn tegen beperkende maatregelen als de anderhalve meter. Dat is te volgen. Maar hun leidinggevenden geven daarnaast wél (te) veel ruimte aan complotdenkers. Aan 5G-fantasten bijvoorbeeld. Of mensen die denken dat Bill Gates iedereen wil inenten. En dat met het vaccin nanochips ingespoten worden. Viruswaanzin haalt er ook de holocaust bij. Dat gaat echt té ver. En zij nemen ook geen duidelijk afstand van iemand als Lange Frans. Die fantaseert over aanslagen op politici. Volstrekt afkeurenswaardig.

Common Sense
Wat Nederland nodig heeft in deze pandemiecrisis is common sense. Want de gevolgen van de beperkende maatregelen kunnen weleens veel erger (en dodelijker) zijn dat datgene wat deze trachten te voorkomen (sterfte aan COVID_19). Dus ja: wat wel? Hoe kunnen we de maatschappij zoveel mogelijk weer aan de praat kringen? Terwijl zo weinig mogelijk kwetsbaren sterven aan het virus? In dit blog een poging hiertoe.  

De feiten

Deze site brengt veel onderzoeken van gerenommeerde universiteiten en onderzoeksinstituten samen. Een aantal feiten op een rij:

• 50 tot 60% van de mensen lijkt het virus niet te kunnen krijgen. Men heeft al een vorm van immuniteit. Bijvoorbeeld in de vorm van antistoffen of T-cellen. Mensen die een ander coronavirus (een ordinair verkoudheidsvirus) hebben gehad de afgelopen jaren, zoals kinderen en hun ouders, zijn dus vaak al immuun voor COVID.
• Van de mensen die het virus wél krijgen is bijna 80% asymptomatisch. Men merkt er niets van.
• Van de mensen die wél ziek worden, is er een beperkt percentage (2%) dat ernstig ziek wordt, met een ziekenhuisopname tot gevolg. Eenmaal in het ziekenhuis is het 0,4% (en dit komt uit de koker van Jaap van Dissel) van de geïnfecteerden dat op de IC terecht komt. Uiteindelijk overlijdt minder dan 0,2%. Vrijwel altijd zijn dat heel oude mensen en/of mensen met een zwaar onderliggend gezondheidsprobleem. En jongeren dan? Slechts een hoogst enkele keer, op de vingers van je hand te tellen, is dit het geval. Dat lijkt te maken te hebben met een zeldzame genetische aanleg.
• Sommige mensen hebben een lange hersteltijd nodig. Soms is er enige schade is aan longen en hart. Maar dat kan bij een griepvirus ook het geval zijn.

Conclusie is dat COVID in een aantal opzichten vergelijkbaar is met een (zware) griepvariant en dat in een aantal opzichten de effecten wel wat zwaarder kunnen zijn.

Geen misverstanden: wij onderschatten helemaal niets. Wij kennen ouders van mensen die overleden zijn. En één van ons heeft een goede vriend (53) die zwaar ziek is geweest en ook een tijdje in het ziekenhuis heeft gelegen. Maar het is de vraag of COVID lockdownachtige maatregelen rechtvaardigt. Als je de maatschappij op slot zet, maak je de samenleving stuk. Niet alleen de economie. Maar ook de overheid en uiteindelijk ook de gezondheidszorg. Zodat er juist meer mensen overlijden.

Maurice de Hond

De Hond wordt door sommigen verguisd. Zeker door mensen die ons weer terug willen brengen in een lockdownachtige situatie. Maar juist zij zouden eens moeten luisteren naar wat Maurice te melden heeft. Van groot belang is ventilatie in binnenruimten. Dan heeft het virus daar minder kans. Verder is het buiten redelijk veilig en is het virus moeilijk over te dragen. Anderhalve meter is daar niet nodig (al staat het iedereen vrij om wel een beetje afstand te nemen). Een ventilatieplan voor ‘binnen’ is echter wél nodig. En snel ook. Dat redt levens. Al helemaal in verzorgingstehuizen.

Maurice wordt door lockdownfanaten ‘te kakken’ gezet. Onterecht. Hij verzamelt wetenschappelijk doorwrochte stukken van anderen die hij als cijferexpert en geografisch expert degelijk beschouwt. Zodat hij de inhoud vervolgens kan omzetten in beleidsvoorstellen. Een ieder die het argument gebruikt van ‘Maurice is geen viroloog’ is ‘af’. Het geeft alleen maar de onkunde aan van degene die deze uitspraak doet. En niet perse die van een ander, Maurice in dit geval, die bekritiseerd wordt. En iemand die het verhaal van De Hond over goede ventilatie in verzorgingstehuizen, scholen en andere gebouwen ridiculiseert, zou zich eens achter de oren moeten krabben of hij of zij dan zelf niet -in ieder geval deels-verantwoordelijk is voor onnodige overlijdens.

De knulligheid van ons kabinet en de GGD

En de complotdenkers? Die mensen willen wij graag het volgende voorhouden: wij geloven niet in complotten. Integendeel. Wij worden namelijk niet geregeerd door mensen die ons doelbewust voor het lapje houden. Nee, we worden geregeerd door mensen die er juist een potje van maken. Dat blijkt uit dit Elsevier-artikel en deze ‘longread’ van NRC. En verder, over kabinet en GGD, nog het volgende: de GGD in Amsterdam en Rotterdam kunnen het contactonderzoek -nu al- niet aan. Het is van een onbedoelde knulligheid. En, geen misverstanden, als de GGD ‘faalt’ is dat niet de schuld van de hardwerkende dokters en medewerkers. Nee, het probleem is een bureaucratisch probleem. Het is onmacht.

En nu?

Wij zien nu een week lang het aantal positief getesten per dag fluctueren rond de 600. Het groeitempo lijkt vooralsnog niet toe te nemen, na een verdubbeling per twee weken de afgelopen maand. De opnamen in het ziekenhuis en IC blijven daar ver bij achter, maar nemen licht toe. Maar er is geen reden tot paniek. Ook met de vertragingsfactor (duurt anderhalve week meestal voordat iemand écht ziek kan worden en eventuele jongeren die hun grootouders besmetten) in acht nemend, zien wij niet binnen nu en een maand 500 mensen op de IC terecht komen.

Groepsimmuniteit?

Ook deze Amerikaanse ‘MD’ en deze Oxford-professor zijn ervan overtuigd dat de helft van de mensen reeds immuun is voor het virus door de aanwezigheid van T-cellen. Als dat zo is, dan lijkt 10 tot 20% al genoeg voor groepsimmuniteit. En deze lijkt dan al bereikt in Zweden (dat was bewust beleid aldaar). Maar ook (onbedoeld) in de metropolen New York, Delhi en Londen. En in de Noord Italiaanse regio Lombardije. Je ziet daar geen opflakkering meer van het virus, zoals nu wel in grote delen van Europa.

Prijs juist de jongeren

Nog interessanter wordt het als je dit stuk in The Spectator leest van deze Harvardprofessor in de geneeskunde. Hij beweert dat groepsimmuniteit eigenlijk de enige weg is. Een vaccin (de auteurs zijn vóór als deze veilig is) duurt te lang. Of komt nooit. Ook hij prijst het Zweedse model van opperviroloog Anders Tegnell. De Harvardprofessor gaat zelfs nog een stapje verder. Hij veroordeelt juist de mensen die jongeren veroordelen als zij hun sociale leven leiden. Laat de jongeren gewoon naar school gaan is zijn boodschap. Naar de universiteit. Laat hen hun feestjes vieren. Zij zijn degenen die ons richting groepsimmuniteit brengen. Zij zijn misschien ook wel de helden in de coronacrisis. De Franse infectioloog professor Caumes heeft dezelfde mening: “Laissez les jeunes se contaminer entre eux”.

Als 10% tot 20% besmettingen genoeg is (uitgaande van 50% -of meer- van de mensen dat al immuun is) voor groepsimmuniteit moeten we dat als beleid kiezen. Als het gros van de jongeren antistoffen en T-cellen heeft, is dat al voor een groot deel genoeg voor die groepsimmuniteit. Zodat de ouderen nog maar weinig kans hebben om ziek te worden.

Bescherm de ouderen, maar bezoek ze wél

Het enige wat lijkt te werken is mitigeren. Oftewel het virus gematigd door de maatschappij laten gaan. Bescherm dan wél de ouderen en de mensen met onderliggende ziekten. Dat doen we nu overigens ook al met griep. Regel vooral meer en betere ventilatie in verzorgingstehuizen. En toch kunnen we dan onze (groot)ouders bezoeken. Graag zelfs. Daar worden zij gelukkig van. Maar laat spreek dan buiten met ze af. En als je binnen bent? Doe dan een mondkapje op. En draag desnoods handschoenen. Dan kun jij als bezoeker het virus vrijwel niet overdragen.

Antivirale middelen

En verder dienen wij alle antivirale middelen goed te onderzoeken op hun werkzame vermogen. Uit tal van klinische onderzoeken blijkt dat vroege behandeling met antivirale middelen (Remdesivir, Ivermectine en Broomhexine, maar ook hydroxychloroquine in combinatie met zink en azithromycine) leidt tot minder hospitalisatie, minder IC-opnamen en minder sterfte. Dat blijkt onder andere uit deze meta-analyse.

Voor mensen die tóch op de IC komen, blijkt Dexamethason een gunstig effect te hebben. Zo worden artsen over de hele wereld steeds betere behandelaars. Maar zij worden dwarsgezeten door overheidsbemoeienis, zoals het verbod op inzet van hydroxychloroquine. Als er echter vroeg getest én behandeld wordt, kan de sterfte met meer dan 50% gereduceerd worden. En zal de pandemie sneller verdwijnen. Dat bleek onder andere in Marseille.

Open de maatschappij

Nee, wij hebben niet alle wijsheid in pacht. Maar wat we wél weten is, dat als je nu een te strenge lockdown instelt, je nog jarenlang te maken hebt met het virus. Dat leidt tot onmenselijke omstandigheden. En een volledig bankroet van mens en maatschappij. Met nóg meer doden tot gevolg. Wat nu in Nieuw-Zeeland gebeurt (een lockdown bij beperkt aantal positieve gevallen) is niet de juiste weg.

We moeten verder met de maatschappij. Als wij gaan wachten op dat vaccin kan het nog jaren duren (als het überhaupt komt). We moeten nu ‘dealen’ met dat virus. En dat betekent dat we groepsimmuniteit zo snel mogelijk dienen te bereiken. Het is het proberen waard. Want wij citeren de échte experts. Ook onze beleidsmakers zouden nieuwe en goede informatie tot zich moeten nemen. Zodat we sneller uit de penarie zijn. Met juist minder doden. Vaccinfetisjisme, als dat van minister Hugo de Jonge, is niet het te volgen pad.

Juist de mensen die pleiten voor meer beperkende maatregelen en handhaving daarvan zijn degenen die ons in een wurggreep houden. Geef het op. Die politiestaat past ons niet. Daarbij: slechts een kleine minderheid (en dat zijn niet de gezelligste mensen) vindt die anderhalve meter juist wel fijn. De grote meerderheid denkt daar anders over. We zijn sociale dieren. We willen contact. Misschien dat we dan ook weer aardiger voor elkaar worden. Meer beperkende maatregelen zijn ongewenst. Zweden is ons voorbeeld. Wie had dat gedacht?

___________________________________________

*)       Hans van Tellingen is geograaf en is directeur/eigenaar van winkelcentrumonderzoeker Strabo bv. Als sociaal wetenschapper is Hans tevens een fanatiek waarnemer van maatschappelijke, economische en politieke ontwikkelingen. Hij blogt veel voor onder andere OpinieZ Magazine, De Ondernemer, Retailtrends, Emerce en Elsevier Weekblad.

 

*)       Jan Gajentaan is eigenaar van een werving & selectiebureau, heeft een achtergrond in Human Resources management en is daarnaast publicist bij OpinieZ Magazine.